Ayvazovski’nin 200’den fazla İstanbul tablosu yaptığını, bir Rus generalin, bizde 93 Harbi olarak bilinen (Hicri 1293) savaşla ilgili anılarından öğrenmiştim. Okuduğum anılar beni, hem 93 Harbinin bilinmeyenlerini devam eden bir kitap ve belki de sergisinin konusu) hem de göremediğimiz İstanbul tablolarını araştırmaya yöneltti.
Boyut Koleksiyon Kitaplarını ve sergilerini birlikte hazırladığımız ve bu çalışmaların sanat yönetmenliğini üstlenen Murat Öneş ile ilk durağımız Kırım’ın Feodosya’sı oldu. Ayvazovski’nin doğup büyüdüğü ve Petersburg yılları haricinde ölünceye kadar resimlerini yaptığı Feodosya’da, bugün Ayvazovski Müzesi olarak kullanılan mekandaki birkaç İstanbul tablosunu görmek yeterli olamazdı. Ama yaptığı deniz dalgaları tabloları adeta ıslatıyordu. Müthişti...
Petersburg ve Moskova’daki müzelerde ulaştığımız muhteşem ve devasa İstanbul tablolarının sayısı da onlu sayıları anca geçiyordu.
Sürdüğümüz izler bizi Gianni Caffiero ile Londra’da buluşturdu. Sotheby’s müzayede evinin Ayvazovski uzmanı olarak çalışırken, kendisi gibi Ayvazovski uzmanı ivan Samarin ile iki büyük ciltte bu büyük ressam üzerine dünyanın en kapsamlı kitaplarını hazırlamışlardı. Bu iki cilt kitabın Türkçesini tek ciltte toplayıp Boyut Koleksiyon Kitaplarından yayınlama kararı verdik.
Öğrendik ki, Ayvazovski’nin en güzel İstanbul tablolarını çoklu milyon dolarlar ödeyen Amerikalılar satın almıştı.
İzini sürdüğümüz İstanbul tablolarından çoğunu New York’ta, birkaçını da Los Angeles'teki özel koleksiyonlardan resimledik. Bu yolculuklarda aramıza sergi müziklerini bestelemek üzere katılan Anjelika Akbar, Rusça konuşulan coğrafyada imkansız gibi görünen birçok kapıyı aralamayı başardı. Sergi yöneticilerinden biri olarak aramızda yerini almasıyla 20’den fazla Rus müzesinden İstanbul tablolarının dijital kopyalarını, bedellerini ödeyerek ve yayın anlaşmalarını yaparak edindik...
Editör Bülent Özükan

---