Mütareke dönemi Türkiyesi’nde işçi hareketleri konusunda İstanbul öne çıkmaktadır. Bir kere, burada kurulan bazı partiler (örneğin, Türkiye Sosyalist Fırkası) daha çok bir işçi sendikası niteliğindedir. İkinci olarak, işçi örgütleri esas itibariyle etnik/dinsel ayrımlara göre oluşmuştur. İstanbul’da Ermeni ve Yahudi işçilerin partilerden ayrı örgütleri olmamıştır. Sosyalist Er-meniler Daşnak ve Hmçak partileri içinde yer almıştır. Balkan Savaşları öncesinde Selanik’te Sosyalist Federasyon’da başat unsur olan Yahudiler İstanbul’da belirgin değildir. Rumlar ise, 1912 yılında Parvus’un da teşvikiyle kurulan “Dersaadet Tetebbuat-ı Ictimaiyye Cemiyeti”nden sekiz yıl sonra, Beynelmilel İşçiler Ittihadı/Union Internationale des Travailleurs adlı bir örgütlenmeyi başarmışlardır. Bu federasyonun, çoğu Rum Bina inşaatı amelesi, Deniz işçileri ve Marangozlardan oluşan üç büyük sendikası vardı. Dr. Orhan Silier, Matbaacılar ve Müstahdemler sendikalarının dört dilli (Fransızca, Ermenice, Rumca ve Ladino) matbu tüzüklerini tanıttığı “Dersaadet Amele Cemiyetleri İttihadı - 1912” başlıklı yazısında bu sürekliliği vurgulamaktadır. Önce Tarih ve Toplum dergisinde yayınlanan sonra da Türkiye’de Sol Akımlar-I (TSA)’a konulan (İletişim Yayınları, 2009, Birinci Bölüm Belge 7, s. 144-56) Orhan Silier’in makalesini bu basıma katıyoruz.
Rusya Devlet Siyasi Sosyal Tarih Arşivi (RGASPI) fonlarında yer alan şahsi dosyasında Niko Assimokopulos Komintern’e sunduğu ve Ekler bölümünde yer verdiğimiz otobiyografik raporda kendisinin Ticarethane Müstahdemleri Sendikası’nda iken Bll’na katıldıklarını, bu örgütün kurucuları arasında anarko-sendikalistlerin bulunduğunu ve Yunan milliyetçisi olduğunu yazıyor.

---