Osmanlı İmparatorluğunun 16. yüzyıl sonuna doğru bozulan ekonomik dengesiyle, yöneticilerin olanakları da kısıtlandığından, İstanbul'da 17. yüzyılın ilk yarısından kalan külliyelerin sayısı azdır!.. Sultan Ahmet'ten sonra tahta çıkan I. Mustafa, II. Osman, I. Mustafa (ikinci defa) için verilen cülus bahşişleriyle hazine boşalmış, adı geçen iki sultanın kısa saltanatları sırasında sözü edilebilecek bir yapı gerçekleştirilmemiştir. 16. yüzyıla oranla inşaatın azalmasının diğer bir nedeni, sadrazam, vezir gibi anıtsal yapı yaptıracak güçte yöneticilerin görev sürelerinin çok kısa oluşu dolayısıyla yapı faaliyetine girişecek zaman bulamamış olmalarıdır. Genç Osman'ın öldürülüşüne tepki olarak girişilen ayaklanma sonucu tahttan indirilen I. Mustafa'nın yerine, çocuk yaşta padişah olan IV. Murad'ın büyüyüp devlet yönetimini eline almasından sonra, yapı uygulamalarını olanaklı kılacak kararlı bir politik ve ekonomik ortama kavuşulmuştur. Bu çağın padişah ailesi düzeyindeki girişimi olan Çinili Külliyesi, tek kubbeli camisi, sıbyan mektebi, medrese ve hamamıyla 16. yüzyıl vezir külliyelerinin ortalama çizgisine ancak erişmektedir. Bununla birlikte, aynı dönemin vezir külliyelerinde, kesin bir küçülme görülmemektedir. Küçük boyutlar içinde kalan külliyelerin, genellikle medrese çevresinde birleşen türbe, sebil, çeşmeden oluşan programları, bazen sıbyan mektebi ve dükkân yapılarıyla genişletilmiştir. IV. Murat zamanında İstanbul'da yapılmış olduğu belirtilen medrese kuruluşlarının çoğu, türlü nedenlerle bugüne ulaşamamışlardır.

---