Üniversiteler, öğretim işleviyle, laik, aydın ve bilinçli yurttaşlar yetiştirmek, öte yandan, kendi araştırma alanlarına giren konularda bilimsel araştırmalar yapmakla yükümlü yüksek öğretim kurumlarıdır. Üniversitelerin bütün bu işlevleri yerine getirebilmesi için de iyi donanımlı laboratuvarlara ve kütüphanelere gereksinimi vardır. Dünyanın her yerinde, üniversiteler aynı amaçla kurulmuş olmalarına karşın, tarihsel geçmişlerine göre, farklı kuruluş ve yapılara sahip olduklarından, kütüphaneleri de bağlı oldukları üniversitenin öğretim programına ve araştırma alanlarına göre çeşitli özellikler gösterirler. Fakat bu özellikler ne olursa olsun, üniversite kütüphaneleri, olanakları elverdiğince bilimsel yayınları izlemek, sağlamak ve bunları öğretim üyelerinin, öğrencilerin ve bilim çevrelerinin yararlanmasına sunmakla görevlidirler. Artık günümüzde, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Avrupa ülkelerinin pek çoğunda olduğu gibi, bir üniversite açılmadan önce kütüphanesi kurulmaktadır. Ancak, gerekli kitaplar sağlanıp yararlanmaya hazır duruma getirildikten sonra öğretime başlanmaktadır. Üniversite içinde kütüphanenin işlevi çok önemlidir. Prof. Harper'in söylediği ve bizim de benimsediğimiz gibi "Kütüphane üniversitenin kalbidir". Bu tanımlama, kütüphanelerin üniversite için-deki fonksiyonunu pek özlü bir biçimde yansıtmaktadır. Ülkemizin ilk, dünyanın da en eski üniversitelerinden birisi olan "İstanbul Üniversitesi"nin, kuruluşundan günümüze değin geçen tarihsel süreç içindeki gelişmelerini inceleyen ciddi araştırmalar yapılmış olmakla birlikte, "kütüphane" konusuna pek değinilmediği, hatta bazılarında hiç söz edilmediği görülmektedir. Bilim çevrelerince, İstanbul'un Fatih Sultan Mehmed tarafından fethi (1453), ya da Fatih Medresesi'nin öğretime açılışı (1470), İstanbul Üniversitesi'nin başlangıcı olarak kabul edildiğinden…

---