II. Meşrutiyet döneminde verdiği eserler ve yer aldığı edebî faaliyetlerle adını duyurmuş olan İzzet Melih Devrim (Kudüs, 6 Haziran 1887- İstanbul, 15 Haziran 1966); Türk edebiyatı tarihinde, özellikle Fecr-i Âtî topluluğunun önde gelen temsilcilerinden biri olması nedeniyle anılan bir yazardır. İlgisini, başta roman ve hikâye olmak üzere tiyatro, mensur şiir, gezi yazısı, deneme gibi edebiyatın farklı türlerine yönelttiği görülen Devrim’in; Fransızca yazdığı eserler ve bu dilden yaptığı piyes çevirileri de vardır.
Türkçede iki romanının yanı sıra farklı türden metinlerini topladığı iki kitabı daha bulunan İzzet Melih’in; çeşitli zamanlarda, adı ve türü de belirtilerek yayımlanacağı duyurulan yedi kitabı ise hiçbir zaman basılmamıştır. Hayattayken Her Güzelliğe Âşık dışındaki Türkçe kitaplarının yeni harflerle basımı yapılmamış, Fransızca yazdığı Leyla (1912) adlı tiyatro oyunu da çevrilmemiştir. Eski harflerle yayımlanmış olan Tezat (1915), Sermet (1918) ve Hüzün ve Tebessüm (1921) adlı kitapları arasındaki zamansal yakınlık; onun, edebiyat yaşamına verimli bir yazar olarak başladığı görüntüsünü vermektedir. Ancak yeni harflerle basılan Her Güzelliğe Aşık'la (1938) epey açılan bu ara, sonraki yıllarda bütünüyle bir kopuşa dönüşmüş ve İzzet Melih ne önceki kitaplarını yeniden bastırmış ne de yeni bir kitap yayımlamıştır.
Ona edebiyat dünyasında asıl ün sağlayan ve adıyla da en fazla anıldığı görülen eseri, Tezat adlı romanıdır. Önce 1909-1911 yılları arasında Resimli Kitap mecmuasında tefrika edilen bu roman; Naşit adındaki genç bir Türk subayının, nişanlısı Behire ile Batum’da âşık olduğu Miliça adındaki Rus kızı arasında yaşadığı kararsızlıklar etrafında gelişen bir aşk hikâyesini anlatır...

---