II Mayıs 330'da Büyük Konstantin şehrin temelini törenle attı. Bugünkü Sarayburnu üzerinde yani Topkapı Sarayı denilen Saray-ı Amire sahasında klasik Byzantion şehri vardı. M.Ö. 8. yüzyıldan beri Megaralılar buraya yerleşmişti. Koloni şehir, aşağı yukarı bugünkü Ayasofya'ya doğru yayıldı ve 189 yılında İmparator Septimius Severus burada bir colesseum, arena bile yaptırmaya başladı; eseri tamamlayamadı, fakat hepimizin bildiği Hipodrom, Atmeydanı da böylece ortaya çıktı. Konstantin'in yerleştiği şehir aşağı yukarı bu sınırlar içindeki yapılardan oluşuyordu. Ölümünden önce adını alan ve Constantin Forumu denen bugünkü Çemberlitaş, ondan önce bir surun üstünde Apollon heykeli bulunan bir pazar sahasıydı. Konstantin şehri genişletti, planladı ve resmen kurdu. İmparatorluğun Doğu'daki başkentinin istikbal vadettiğini bu mareşal anlamıştı ve planlamayla Forum Constantinum merkez olarak ortaya çıktı. Sonraki zamanda daha da genişletilen bu yolla Theodosius Forumu yani bugünkü Bayezid Meydanı ortaya çıktı. İlk İstanbul, Konstantin'in surlarını çizdiği bölgeydi. Bu bir tesadüf mü acaba! Konstantin'in çizdiği İstanbul, yeni şehri çeviren surlar aşağı yukarı bugünkü Eminönü İlçesi'ne tekabül eder. Eminönü İlçesi şüphesiz İstanbul'dur, her zaman için İstanbul'un merkezidir; onun güzellik ve çirkinliği, olumlu ve olumsuz özellikleri bütün şehri etkiler. Bugün dünyanın en yoğun tarihi eserlerinin bulunduğu en eski büyük metropol Eminönü, klasik İstanbul'un da en büyük eserlerini içinde barındırıyor; Ayasofya da orada, Süleymaniye de, Sultanahmet de orada, Şehzadebaşı da... Yerin üstünde olanlar bizim bilmediklerimizin, yani yerin altındakilerin yanında herhalde çok muhteşem, ama beşeriyet tarihi için yerin altı da mühim…

---