Osmanlı İmparatorluğu'nda piyango çekilişlerinin, Batı kökenli hemen hemen her şey gibi, öncelikle levantenler ve gayr-i Müslim anasır arasında başlamış olması, şaşırtıcı değildir. Refik Ahmet Sevengil'in Opera Sanatı ile İlk Temaslarımız adlı kitabına göre, 1852 yılında hükümetten on yıl süreyle tiyatro oynatma tekeli alan Naum Efendi, müşteri azlığı nedeniyle düştüğü mali sıkıntıdan kurtulmak için, bir çeşit eşya (ve sezonluk bilet) piyangosu düzenlemiştir. Bu kaynakta anlatılanları, birlikte okuyalım. "Tiyatro oynatma işinin hükümetin kararı ile tekel halinde Naum tiyatrosuna ait olduğu bu on yıl içinde (1852-1862) Naum tiyatrosu yine sıkıntıdan kurtulmamıştır. Tiyatro sahibi gelirini giderine denk getirmek için türlü çarelere başvurmuştur. Mesela 1853 Mart ayı içinde tiyatroya gelenlere giriş bedeli karşılığı olarak biletle beraber bir de piyango bileti veriliyordu; oyunun sonunda piyango çekiliyor, numarasına hediye rastlayanlara çeşitli eşya dağıtılıyordu. Bu, tiyatronun müşterisini çoğaltma yolunda bir teşebbüstü. Naum, 1854-1855 tiyatro yılı için daha başka bir teşebbüse girdi: 1200 piyango bileti bastırdı, beher bilet iki yüz elli kuruşa idi; bu 1200 biletten yalnız yüz tanesi kazanacaktı, kazananlara tiyatronun kırk locasına ve altmış sandalyesine ait bir mevsimlik biletler verilecekti. Naum, bakanların, ileri gelenlerin bu biletlerden satın almak suretiyle kendisini arkalamalarını beklediğini de izin almak için hükümete verdiği dilekçede söylüyor. Bu iş için uzun uzadıya izahat veren el ilanları da bastırılıp dağıtılmıştı. Naum, bu el ilanlarında kendisinden 'Der-i saadet tiyatrosu sahibi' diye bahsediyor, o zamana kadar çalışıp çabalayıp fedakârlık ederek tiyatroyu devam ettirebildiğini, bundan sonra zarara dayanamayacağını, son bir deneme olarak bu piyangoyu İstanbul halkına teklif etmeye karar verdiğini söylüyor". Sevengil, on küsur yıl sonra, bu kere (eski İstanbul tarafındaki) Gedikpaşa'da kâin Tiyatro-yu Osmani'nin de daha çok seyirci çekmek için, tiyatro biletleri üzerinden (piyano vb. ödüllü) bir eşya piyangosu düzenlediğini gösteren bir gazete havadisini aktarıyor...

---