Hasan-Ali 1935-37 yıllarında yazınımızın yakın geçmişini yazmayı tasarlar. Dönemi edebi portrelerin, özellikle bir fikir ve sanat adamının, çok yönlü bir kişiliğin çevresinde toparlamayı düşünür. Kararını verir; en uygun kişi Yakup Kadri'dir. Onun bütün ömrünce üstünde durduğu birey ve toplum, derdi günü olaylar ve insanlardır. "Tek ve topluluk. Yakup daima kendini ve kendinden başka fertleri gözlem altında tutmuştur... Yazıcılık dışında her ne olduysa o olduğu şeyde daima düşünen ve yazan bir insan kalmıştır. Onda çok bol hayat ve hadisat malzemesi vardır." 1937: Yücel, Ankara'da Yakup Kadri'ye niyetinden söz eder ve yardım sözü alır. Bir mektupla tasarısının ayrıntılarını açıklar. Yakup Kadri'nin Hasan-Ali'ye ilk yanıtı, derleyebildiğim on beş mektubunun da ilkidir. 12 Mayıs 1957 tarihli mektubunda ise, Edebiyat Tarihimizden'in yayımlanmak üzere oluşundan duyduğu hoşnutluğu dile getirir. Bu kitap Yakup Kadri için yazılan ilk kitaptır. Oysa tanışmaları çok gerilere, mütareke yıllarına uzanır. Bir süre birbirlerinden uzak bulunsalar bile birbirleri ile ilgili kalırlar; dostlukları hiç yara almadan ömürleri boyu sürer. Yakup Kadri, 1895'de Manisa'ya göç eder. Fevziye Mektebi'nde okurken, 17 Aralık 1897'de Hasan-Ali İstanbul'da dünyaya gelir. 1902, Yakup Kadri, Manisa Rüşdiyesi'nden sonra İzmir İdadisi'ne yazılır. Arkadaşları Ömer Seyfettin, Şehabettin Süleyman, Baha Tevfik ve Abdullah Rahmi... Yakup Kadri'ye Edebiyat-ı Cedide'yi tanıtan, Halit Ziya, Mehmet Rauf ve Tevfik Fikret'i sevdiren; yazınımızın Fransız yazınından esinlendiği savıyla onu Fransızca öğrenmeye, Fransız yazarlarını okumaya teşvik eden Abdullah Rahmi'nin yeri çok başkadır.

---